Jedną z zasad leżących u podstaw mechaniki jest to, że łatwiej toczyć niż przesuwać. Obrazuje to bardzo prostą zasadę – łatwiej jest przepchnąć z punktu A do punktu B szafkę zamocowaną na kółkach. Łożyska mają podobne zadanie – pomagają przesuwać jeden element względem drugiego, unikając zbędnego tarcia. W tym przypadku ruch nie odbywa się w jednej płaszczyźnie, ale wokół własnej osi.
Pierwszymi, którzy zastosowali uproszczoną koncepcję łożyska, byli starożytni Egipcjanie. Aby ułatwić sobie transport kamiennych bloków, podkładali pod nie okrągłe drewniane bale. Bale toczyły się po ziemi, a na nich kładziono kamienie i w ten sposób je transportowano, dzięki czemu transport wymagał znacznie mniejszego nakładu sił.
Współcześnie łożyska zasadniczo składają się z dwóch cylindrów, przy czym jeden jest większy od drugiego. Zazwyczaj pomiędzy nimi, w zależności od typu, znajdują się elementy minimalizujące tarcie. W najpopularniejszym typie łożyska – kulkowym – funkcję tę pełnią oczywiście metalowe kulki, które – obracając się – umożliwiają płynny ruch cylindrów względem siebie.
Kiedy odwiedzimy sklep z łożyskami, przekonamy się, jak różnorodne formy potrafią one przybierać w zależności od zastosowania. Nawet wspomniane wcześniej łożyska kulkowe dzielą się na kilka podtypów: zwykłe, skośne i wahliwe. Ich podstawowe zalety to uniwersalność i nadzwyczajna wytrzymałość. Do łożysk tocznych należą także łożyska wałeczkowe, stożkowe, baryłkowe czy toroidalne. Różnią się one przede wszystkim kształtem elementów minimalizujących tarcie poprzez obracanie. Takie łożyska jednak są dużo rzadziej spotykane.
